Ik weet niet of ik eerder en stukkie geplaatst heb over mijn kennis Jan Verhagen, maar nu is er wel weer aanleiding toe. Jan woont op een half uurtje rijden bij mij vandaan in een boerderij in Diconne. Daar bouwt hij helikopters. Een beetje een vreemde activiteit, voor een Hollandais en France, maar goed, zijn vrouw geeft ook paardrijles voor bange ruiters en ze hebben een gîte, dus dat maakt het weer wat normaler.
De reden dat ik Jan nu weer van stal haal, is dat hij een actie is begonnen om zijn helikopters in Uruzgan te krijgen. Hij zit zich namelijk op te vreten dat die dingen niet toegepast worden, puur en alleen omdat de ambtelijke molens rond de aanschaf van legermaterieel zo traag draaien. Nou is Jan ook meer (autodidact) ingenieur dan verkoper, dat heeft er ook mee te maken. Maar goed, hij ziet dus dooien vallen in Uruzgan, die wellicht voorkomen kunnen worden met een paar van die wentelwieken van hem.
Tot voor een jaar of zo was een groot probleem bij de inzet van die dingen dat je een volleerd piloot moest zijn om ze te vliegen. Ontzettend moeilijk. Jan was Nederlands kampioen radiografische helikopter vliegen en zelfs hij kan moeilijk een gesprek voeren en vliegen tegelijk. Maar nu heeft Verhagen die dingen doorontwikkeld en samen met een Spaanse partner een autopiloot ingebouwd. De computer bestuurt de helikopter van take-off tot en met de landing. Dit betekent ook dat je heel ver weg kan vliegen. Vroeger was 200 meter absoluut maximum, omdat je oogcontact moest houden. Nu programmeer je een vlucht in met GPS-coördinaten en volg je de bewegingen op afstand. Tot wel 100 km weg!
Als ik het zo droog zeg, lijkt het simpel. Maar Jan is wel de eerste die er in geslaagd is om het wáár te maken, in ieder geval met zulke kleine, goedkope heli’s en tot en met de veilige landing (hoe weet dat ding hoe hoog hij zit?). Zelfs experts staan bij een demonstratie met open mond te kijken en speuren in de bosjes om zijn handlanger te vinden die ergens met een zendertje staat te sturen.
Maar goed, ik drijf af. Met een paar van die dingen in Uruzgan kun je het hele gebied dat onder verantwoordelijkheid van de Nederlandse eenheid valt continu in de gaten houden. Je hangt er een camera met flinke zoom onder, gaat op 300 meter hoogte vliegen (dan zie en hoor je de heli’s bijna niet meer en kun je ze dus ook niet uit de lucht schieten) en je kunt ‘live’ volgen wat er op de grond gebeurt. Zie je ’s nachts met infrarood een ploegje mensen dat een pakketje in de berm legt? Dan ga je dat de volgende dag fijn onschadelijk maken. Troepenbewegingen, hinderlagen ontdekken, zelfs mijnendetectie is mogelijk. En wordt er eens eentje uit de lucht geschoten… ach, ze zijn goedkoper dan een jeep en de piloot staat veilig ergens anders op de grond, dus dan is er (letterlijk!) geen man overboord.
De helikopters zijn nagenoeg uitontwikkeld. Het werkt. Maar Jan zijn geld is op. Hij zoekt daarom nu een aantal bedrijven die zijn helikopters willen sponsoren en naar Uruzgan willen brengen. Jan levert de heli’s en gaat zelf mee om instructie te geven en eventueel ter plekke aanpassingen te doen in verband met klimaat en omgevingsfactoren. Natuurlijk is de minihelikopter geen wonderoplossing voor het conflict. Maar al red je maar één mensenleven, dan is de missie geslaagd.